Διαταραχές σχολικής μάθησης – Δυσλεξία
Δυσκολίες στη σχολική μάθηση: ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Σημαντική ΔΙΑΦΟΡΑ στο αναμενόμενο:
- στην απόκτηση του μηχανισμού ανάγνωσης και γραφής (έως το Μάρτιο της Α΄ τάξης πρέπει να διαβάζει και να γράφει με σχετική άνεση)
- στην απόδοση των κειμένων ανάγνωσης (κάτω του 50%)
- στο χρόνο μελέτης (από το πρωί έως το βράδυ)
- Πολλά ορθογραφικά λάθη
- Προκαταβολικό άγχος για τη μάθηση που ελέγχεται με γραφή και ανάγνωση
- Τάση αποφυγής του γραψίματος και της σχολικής μελέτης γενικότερα
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση (self-esteem)
- Χαμηλή αίσθηση της αυτοαποτελεσματικότητας (self-efficacy)
Δυσκολίες στη σχολική μάθηση: ΠΙΘΑΝΑ ΑΙΤΙΑ
- Χαμηλή νοημοσύνη
- Κινητικά προβλήματα
- Σύνδρομα (τα οποία συνοδεύονται και από χαμηλή νοημοσύνη)
- Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ)
- Διάχυτες διαταραχές
- Αγχώδεις διαταραχές
- Ειδικές μαθησιακές Δυσκολίες (Δυσλεξία κλπ.) ΕΦΟΣΟΝ δεν έχει κάτι από τα προηγούμενα
- Περιβαλλοντικά αίτια (απουσία ερεθισμάτων, οικογενειακά προβλήματα, προσδοκίες γονέων κλπ.)
Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι ένας γενικός διαγνωστικός όρος, ο οποίος αναφέρεται σε ειδικές δυσκολίες στην ανάγνωση την γραφή και τα μαθηματικά.
- Οι συστηματικές ερευνητικές προσπάθειες για την κατανόηση της αιτιολογίας, της αναπτυξιακής πορείας, της θεραπευτικής αντιμετώπισης και της έκβασης των μαθησιακών διαταραχών έχουν ιστορία μόλις είκοσι ετών περίπου.
- Μέχρι σήμερα όμως, δεν είναι δυνατό να διατυπωθεί κάποιος σαφής ορισμός των διαταραχών αυτών.
- Ασχολούνται διάφορες επιστήμες, όπως αυτές της ψυχολογίας, της εκπαίδευσης, της νευρολογίας, της ψυχιατρικής, της παθολογίας του λόγου και της ομιλίας, κ.α..
- Κάθε μια από αυτές τις επιστήμες εστιάζει σε διαφορετικές όψεις των μαθησιακών δυσκολιών, με αποτέλεσμα τη διατύπωση ποικίλων θεωριών, συχνά διαμετρικά αντίθετων μεταξύ τους, σε ότι αφορά την αιτιολογία, τη διάγνωση και τη θεραπευτική αντιμετώπισή τους.
Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν μια ανομοιογενή ομάδα στην οποία μπορούν να συμπεριληφθούν για παράδειγμα και τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ, δυσλεξία, ή ελάχιστη εγκεφαλική δυσλειτουργία.
Εθνική Επιτροπή για τις Μαθησιακές Δυσκολίες (National Joint Committee on Learning Disabilities) το 1988, διακρίνεται από αυτή τη συλλογιστική: «Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι ένας γενικός όρος ο οποίος αναφέρεται σε μια ανομοιογενή ομάδα διαταραχών οι οποίες εκδηλώνονται με σημαντικές δυσκολίες στην πρόσκτηση και χρήση ικανοτήτων ακρόασης, ομιλίας, ανάγνωσης, γραφής, συλλογισμού ή μαθηματικών ικανοτήτων. Οι διαταραχές αυτές είναι εγγενείς, στο άτομο και αποδίδονται σε δυσλειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος. Αν και μια μαθησιακή δυσκολία μπορεί να εμφανίζεται μαζί με άλλες μειονεξίες (π.χ. αισθητηριακή βλάβη, νοητική καθυστέρηση, κοινωνικές και συναισθηματικές διαταραχές) ή περιβαλλοντικές επιδράσεις (όπως για παράδειγμα, πολιτισμικές διαφορές, ανεπαρκής ή ακατάλληλη διδασκαλία, ψυχογενείς παράγοντες), δεν είναι το άμεσο αποτέλεσμα αυτών των καταστάσεων ή επιδράσεων».
ΔΥΣΛΕΞΙΑ (συμπτώματα)
Δυσκολίες στην ανάγνωση
- Ανάγνωση αργή, με συλλαβισμό, χωρίς ρυθμό
- Παράλειψη ή πρόσθεση γραμμάτων (ή συλλαβών ή λέξεων)
Παράδειγμα: ορθογαφία αντί ορθογραφία, κάρδρο αντί για κάδρο
- Αντικατάσταση ή αντιμετάθεση γραμμάτων (ή συλλαβών ή λέξεων)
Παράδειγμα: κραπέζι αντί τραπέζι, αργότης αντί αγρότης
- Δυσκολία στη διαφοροποίηση φθόγγων με ηχητική συγγένεια (β/φ, δ/θ, γ/χ, τ/κ)
Παράδειγμα: βαφμός αντί βαθμός δάμνος αντί θάμνος
- Αντικατάσταση λέξεων με άλλες, νοηματικά συγγενείς
Παράδειγμα: άσπρο αντί λευκό.
- Συχνά λάθη προφοράς σε λέξεις με συμφωνικά συμπλέγματα (μπρ, στρ)
- Ελλιπής τήρηση τονισμού και στίξης
- Δυσχέρεια επαναφοράς σε κάθε επόμενη γραμμή ανάγνωσης με αποτέλεσμα το χάσιμο της σειράς στο βιβλίο.
- Ελλιπής κατανόηση του κειμένου
Δυσκολίες στη γραφή
- Κακογραφία, ακαταστασία, μουντζούρες στο γραπτό
- Κατάργηση διαστημάτων ανάμεσα στις λέξεις, αδικαιολόγητα κενά
- Ελλιπής ευθυγράμμιση των λέξεων κατά τη γραφή
- Αστάθεια και εκτροπές των γραμμάτων, ακόμα και στην ίδια σειρά
- Παραλείψεις, προσθέσεις, αντιμεταθέσεις, αντικαταστάσεις γραμμάτων (συλλαβών, λέξεων)
- Καθρεφτική γραφή («ε» αντί «3», «q» αντί «ρ» κλπ.)
- Απουσία σημείων στίξης
- Απουσία κεφαλαίων ή παρεμβολή κεφαλαίων ανάμεσα στα μικρά π.χ. μΑμά
- Σπάνια χρήση τονισμού ή τονισμός σε τυχαία επιλεγόμενες συλλαβές
- Αλλαγή θέσης, κυρίως του δεύτερου ψηφίου σε πολυψήφιους αριθμούς
- Πολλά ορθογραφικά λάθη ακόμα και σε λέξεις που έχουν συστηματικά διδαχθεί.
- Γραμματικά λάθη όσον αφορά σε χρόνους και φωνές ρημάτων