Κατάθλιψη
ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ: ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ & ΕΦΗΒΟΥΣ
Έχει διαπιστωθεί πως υπάρχουν υψηλά ποσοστά συννοσηρότητας μεταξύ των διαταραχών άγχους και της κατάθλιψης
Σε έρευνα των Strauss, Lease και των συνεργατών τους (1988) εξετάστηκαν 55 παιδιά στα οποία με βάση τα κριτήρια του DSM-III είχε διαγνωστεί υπεραγχώδης διαταραχή. Το ποσοστό των παιδιών στα οποία συνυπήρχε κατάθλιψη ήταν 50% για τα παιδιά ηλικίας 12-19 ετών και 20% για τα παιδιά ηλικίας 5-11 ετών.
Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις διαταραχών άγχους έχει διαπιστωθεί η ύπαρξη ενός σημαντικού αριθμού προβλημάτων συμπεριφοράς (Kashani & Orvaschel, 1992).
Τα βασικά χαρακτηριστικά της κατάθλιψης είναι:
- η παρατεταμένη μελαγχολική διάθεση, και
- η απώλεια του ενδιαφέροντος και της ευχαρίστησης σχεδόν για όλες τις δραστηριότητες, μία κατάσταση που είναι γνωστή ως «ανηδονία».
- Στο 80% των παιδιών και εφήβων με τη διάγνωση της κατάθλιψης αναφέρεται επίσης ως βασικό χαρακτηριστικό η ευερέθιστη διάθεση (Goodyer & Cooper, 1993).
- Αν και η μελαγχολική ή ευερέθιστη διάθεση μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε άνθρωπο ως αποτέλεσμα κάποιου δυσάρεστου και αγχογόνου γεγονότος, η κλινική κατάθλιψη χαρακτηρίζεται από παρατεταμένη διάρκεια και αυξημένη ένταση αυτών των συναισθημάτων, τα οποία παρεμποδίζουν τη λειτουργικότητα του ατόμου και ενδέχεται να οδηγήσουν ακόμα και σε σκέψεις ή απόπειρες αυτοκτονίας.
Σύμφωνα με τους Oster και Montgomery (1995), η κατάθλιψη επηρεάζει τα παιδιά σε τομείς όπως:
Α. Διάθεση: θλίψη, ενοχή, ντροπή και υπερευαισθησία στην κριτική.
Β. Συμπεριφορά: αυξημένη κινητική δραστηριότητα και διέγερση ή αντίθετα υποτονική διάθεση και, ορισμένες φορές, υπερβολικό κλάμα. Μείωση των κοινωνικών επαφών.
Οι έφηβοι ενδέχεται να εκφράσουν τη θλίψη τους με επιθετική συμπεριφορά σε λεκτικό επίπεδο, με καταστροφική συμπεριφορά ή να οδηγηθούν στην κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών.
Γ. Αντιλήψεις: μείωση της αυτοεκτίμησης, συναισθήματα προσωπικής αναξιότητας, άρνηση για το σχολείο, ανησυχίες και φόβοι.
Δ. Σκέψη: αρνητικές και απαισιόδοξες, ιδιαίτερα για το μέλλον. Δυσκολίες στη συγκέντρωση της προσοχής και στη λήψη αποφάσεων ενώ συχνά κατηγορούν τον εαυτό τους για τα πάντα.
Ε. Βιολογικές αλλαγές: στον ύπνο και στη διατροφή, ενδέχεται απώλεια βάρους, εμφάνιση αισθημάτων σωματικής κόπωσης, σωματικά συμπτώματα όπως πονοκεφάλους, ναυτία και πόνους στο στομάχι.