ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Η αποτελεσματικότητα διαφορετικών θεραπευτικών προσεγγίσεων στην αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών της παιδικής και εφηβικής ηλικίας υποστηρίζεται, σήμερα, από σημαντικό αριθμό μελετών (Kazdin et al. 2003).
Διαφορετικές μαρτυρίες υποστηρίζουν ότι η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία και οι ψυχοεκπαιδευτικές τεχνικές είναι αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση πολλών ψυχικών διαταραχών (Clarke et al. 1999, Ollendick et al. 1998, Deblinger et al. 1999, Pelham et al. 1998, Kazdin 2000).
Πώς θα επιλέξει ο κλινικός, από την πληθώρα των θεραπειών, την πλέον κατάλληλη για το συγκεκριμένο παιδί;
Προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια του πληθυσμού, είναι αναγκαία η εφαρμογή επιστημονικά τεκμηριωμένων θεραπευτικών προσεγγίσεων (McClellan et al. 2003), οι οποίες μπορεί να απαιτούν τροποποίηση στην κλινική πράξη, ανάλογα με τις ατομικές διαφορές του ασθενούς.
Θεραπευτικός Σχεδιασμός
Η τροποποίηση αυτή πρέπει να στηρίζεται σε επιστημονικά δεδομένα και στη συνεχή αξιολόγηση της αλλαγής, με επιστημονικές μεθόδους (Nock et al. 2004).
Η επιλογή της θεραπευτικής προσέγγισης, το πλαίσιο, το περιεχόμενο, η τεχνική και ο τρόπος, καθορίζονται από τα αποτελέσματα της αξιολόγησης.
Η ενημέρωση και η συζήτηση με τους γονείς είναι αναγκαίες σε κάθε περίπτωση, διότι η γνώση και η κινητοποίησή τους παίζουν σημαντικό ρόλο στην έκβαση της θεραπείας.
Το πλαίσιο της παρέμβασης διαφέρει ανάλογα με τις ανάγκες του παιδιού και της οικογένειας (γραφείο ειδικού ή νοσοκομείο, σπίτι ή σχολείο).
Το περιεχόμενο της θεραπείας μπορεί να είναι ψυχολογικού, περιβαλλοντικού, βιολογικού ή αναπτυξιακού τύπου, ενώ η τεχνική μπορεί να είναι ατομική, ή συμβουλευτική των γονέων, ή ομαδική, ή οικογενειακή, ή και συνδυασμός διαφορετικών τεχνικών.
Οι πιο συχνά χρησιμοποιούμενες ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις είναι:
- η συμβουλευτική των γονέων,
- η συμπεριφορική,
- η ψυχοδυναμική,
- η γνωσιακή-συμπεριφορική,
- η οικογενειακή
- και ο συνδυασμός διαφορετικών τεχνικών.
Η φαρμακοθεραπεία και η ενδονοσοκομειακή θεραπεία ενδείκνυνται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις,
Τα προγράμματα εκπαίδευσης των γονέων θεωρούνται αποτελεσματικά στη γενίκευση των αποτελεσμάτων και στο χειρισμό πιθανών, μελλοντικών προβλημάτων.
Όλες οι θεραπευτικές μέθοδοι, που στηρίζονται στην προσωπική αλληλεπίδραση, απαιτούν συγκεκριμένες δεξιότητες από το θεραπευτή, όπως:
- ενσυναίσθηση,
- απαντητικότητα σε μηνύματα
- και ικανότητα να ακούει.
Ο θεραπευτής, στηριζόμενος στις ιδιαιτερότητες της παιδικής και εφηβικής ηλικίας, στις ανάγκες του κάθε παιδιού ατομικά και της οικογένειάς του, διερευνά τις ενδείξεις και τις πιθανότητες επιτυχίας κάθε θεραπευτικής παρέμβασης, πριν από την εφαρμογή της.
Οι απαντήσεις σε ερωτήματα, όπως τα παρακάτω, είναι βοηθητικές στην επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής προσέγγισης:
- Τι κάνει το παιδί/έφηβος και τι κάνει ο θεραπευτής σ’ αυτή την προσέγγιση;
- Γιατί το κάνουν; (ποια είναι η λογική-φιλοσοφία;)
- Ποια είναι τα αναμενόμενα αποτελέσματα; Σε πόσο χρόνο;
- Υπάρχουν μαρτυρίες για την επίτευξη των αποτελεσμάτων;
- Σε ποιο βαθμό η προσέγγιση εστιάζεται στα βασικά συμπτώματα του προβλήματος;
- Σε τι διαφέρει η συγκεκριμένη προσέγγιση από άλλες;
- Ταιριάζει με το προσωπικό στυλ των γονέων και του παιδιού;
- Πόσο κοστίζει; Τι εκπαίδευση απαιτείται;
- Για ποια παιδιά με το συγκεκριμένο πρόβλημα είναι πιο κατάλληλη;
- Ποια είναι τα
αναμενόμενα αποτελέσματα της φαρμακευτικής αγωγής; Σε ποσό χρόνο; Ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες;
- Ποια είναι η άποψη του παιδιού/εφήβου;
- Τι έγινε για να κατανοήσει το παιδί/έφηβος την κατάσταση;
- Μπορεί το παιδί να πει τι βιώνει από τη συγκεκριμένη προσέγγιση;